Natürmort, diğer bir adıyla da ölüdoğa olarak adlandırılan sanat eseri, içerisinde bir takım unsurları barındıran yanı ile oldukça popülerdir. Bu eserde genel olarak ölü hayvan, çeşitli bitki, aksesuar ve buna benzer simgeleri barındıran özellikler mevcuttur. Aynı zamanda Karakalem Natürmort çalışmaları da günümüze damga vurmuş eserlerdendir.İnsanlığa bu kavram ilk olarak 17. yüzyılın sonunda giriş yapmış bulunmaktadır.
Natürmort Resmin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi
Natürmort resimlerinin kökenine bakıldığında Yunan ve Antik Roma dönemlerine kadar gitmektedir. Özellikle bu dönemde mozaiklerde ve duvar resimlerinde nesnelerin tasvir edildiği görülmektedir. Natürmort çalışmaları gerçek anlamda Rönesans dönemi ile gelişim gösterir. Özellikle Rönesans dönemindeki sanatçılar; ışık, gölge ve perspektif teknikleri özenle kullanılarak nesneleri gerçekçi bir şekilde resmetmeyi başarır.
Aynı zamanda zenginlik ve lüksün sembolü olarakta tablolar kullanılır. Çiçek, meyve ve mücevher benzeri değerli görülen nesneler sıklıkla resimlerde yer alır. Bunun yanında Barok döneminde ise daha dramatik bir hava kazanır. Nesneleri detaylı bir şekilde tasvir etmek amacıyla sanatçılar gösterişli kompozisyonlar kullanır. Bu resim türünün gelişimi 19 ve 20 yüzyıllarda da devam eder.
Genel anlamda modern sanat akımları çeşitli resim çalışmalarına farklı bakış açıları getirir. Dadanizm, sürrealizm ve kübizm benzeri sanat akımlarıyla nesneleri çeşitli perspektif ve açılardan ele alarak tasvir edilmeye odaklanılır. Uzman ressamların natürmort alanında yaptığı çalışmalar ve çeşitli dönemlerdeki ilgi ve yaklaşımlarla sanat dalında olan zenginlik hem ortaya çıkmakta hem de genişlemektedir.
Natürmort Resmin Özellikleri
Natürmort resimlerinde, genellikle durağan ve sessiz bir şekilde nesneler betimlenme özelliği gösterir. Capcanlı figürler ve hareketli sahne kısımları yerine nesneleri yan yana dizerek bir kompozisyon görünümü kazandırılır. Gölge ve ışıkların kullanımı aktif bir rol alır. Işık resme derinlik ve hacim katar. Gölgeler ise nesnelerin şeklini belirgin gösterir.
Natürmort çalışmalarında gerçekçi ve ince detaylı çizim çalışmaları ön plana çıkar. Nesnelerin renk geçişinden tutun da yüzey dokularına kadar her şey titizlikle işlenir. Bahsedilmekte olan özellikler diğer çeşitli resim çizimlerinden ayrılarak ön plana çıkmasına imkan verir. Bu özellikler farklı şekillerde sınıflandırılır. Bu sınıflandırmalar şu şekildedir:
Objelerin Gösterimi
Natürmort resimlerde genellikle objelerin gösterim şekli sanatçının yaratıcılık ve yetenek özelliklerine bağlı olarak ortaya çıkmasına olanak tanır. Ayrıca gerçekliğe ve ince detaylara da önem verilir. Objelerin şekli, doku ve renkleri gerçeği aratmayacak derecede resme aktarılır.
Bu bakımdan natürmort çalışmaları normal hayatta çoğunlukla karşılaştığımız nesneler arasından seçilir. Bu çeşit objeler, insanlara tanıdık gelmesinin yanında tabloyu kolay bir şekilde anlayarak onunla bağ kurar. Ressamlar objeleri seçtiğinde ve düzenlediğinde bireylerle belirli bir düzeyde duygu ve estetik bir zevk uyandırmasını hedefler.
Renk ve Işık Kullanımı
Renk kullanımı, natürmort resimler çoğunlukla estetik zevki ve iletilmek istenen mesajı tam yerinde insanlara aktarır. Sanatçılar görsel anlamda ilgi çekici bir kompozisyon yapmak için farklı renklere veya tamamlayıcı nesneleri seçerek onları çizer. Renk paletinde bulunmakta olan turuncu, sarı, kırmızı gibi sıcak renklerle canlı ve enerji hissi barındırır. Yeşil ve mavi benzeri renkler ise ortama daha sakin bir hava katar.
Bu bakımdan farklı renk paleti seçimlerinde resmin genel dokusu duygusal etkisini büyük ölçüde etkiler. Natürmort resimlerin aydınlatma yönü önemli bir kategoridir. Sanatçılar gölge ve derinliği vurgulayarak oluşturur. Bu sayede çizilmekte olan nesnelere gerçeklik duygusunu can alıcı gözüyle aktarır. Işığın yoğunluğu ve yönü nesnelerin yansımasını değiştirerek belirli unsurları önemli derecede vurgular.
Fırça Kullanımı
Natürmort çalışmalarına uygun şekilde fırça seçiminin yapılması, istenilen efektlerin basit bir şekilde elde edilmesini kolaylaştırır. Fırça çeşitleri boyanılan nesnenin boyut ve doku özelliğine bağlı olarak değişiklik gösterir. Katmanlama, natürmort çalışmalarında boyut ve derinlik yapmak amacıyla kullanılır.
Birden çok yapılan ince boya katmanı uygulamasını içerir. Bu işlem alttan boyama yapılarak yavaş yavaş tabakalar oluşturulur. Oluşturulan her tabakanın bir sonraki eklenirken önce kuruması beklenir. Kuru fırçalamada az bir miktar boya içeren bir fırça seçilir. Daha sonra yüzeyine hafifçe uygulanarak resim tekniği titizlikle yansıtılır.
Eşsiz Natürmort Çalışmaları
Benzersiz natürmort çalışmaları, sanatçıların teknik beceri özelliklerini ve yaratıcılıklarını kullanabilecekleri bir alandır. Bu alanda iki özelliği bir araya getirerek gerçeklik duygusunu zirveye çıkarır. Genel anlamda gerçekçilik akımı kullanılır. Burada nesnelerin gerçek biçimlerini ve renkleri doğru şekilde yansıtmaya çalışılır. Doğanın sanatla buluştuğu ve yaratıcılığın gerçeklikle kesiştiği benzersiz natürmort örnekleri ortaya çıkar.
Diğer bir ifade ile özgün olan natürmort çalışmalarında iki ozellik ön plana çıkar. Bu özellikler genellikle sanatçılarda yoğun olarak ortaya çıkar. Sanatçıların teknik beceri ve yaratıcılıklarını en iyi şekilde gösterebilecekleri alanlardan biridir.
Bu alanda gerçekçilik akımı ön plana çıkarak nesnelerin gerçeklikle olan bağlantıları koparılmadan resme işlenilmektedir. Bu açıdan doğanın sanatla kesiştiği ve yaratıcılığın gerçeklikle bağlantı kurduğu özgün natürmort örnekleri meydana gelmektedir. Bu örneklerden bazılarını sizler için bir araya getirdik.
Natürmort Çiçek (Flower Still Life) -Hans Gillisz Bollongier
Bollongier’in Çiçekli Natürmort’u Hollanda Altın Çağı’nda ortaya çıktığı bilinmektedir. Bu dönem Bollongier gibi birçok sanatçının çiçek ve nesnelerin özünün detaylı bir şekilde incelenmesine ve sanat akımlarının gelişim göstermesine katkı sağlamaktadır. Bu eşsiz tabloya Tablohane’nin çiçek tabloları kategorisi aracılığıyla ulaşarak siz de hayat alanlarınıza sakin bir dokunuş yaparak sanat alanında kendinizi geliştirebilirsiniz.
Elmalarla Natürmort (Still Life with Apples) -Paul Cezanne
Elmalarla Natürmort’ta Cezanne, masaya yerleştirilmekte olan bir grup elmadan oluşan bir kompozisyon sunar. Resme genellikle toprak tonları hakimlik gösterir. Yeşil, sarı ve kahverengi tonlarıyla bir ahenk içerisinde renk paleti oluşturmaktadır. Benzersiz tarzı ve ince detayları olan dikkati ile izleyicilerini sanat anlayışına davet eder. Günlük yaşamdaki nesnelerin güzelliğini takdir etmeye ve gerçeklik algı boyutuna meydan okur.
Toprak tonlarına hakim olan bu tablo eşsiz tarzı ve ince ayrıntılarıyla dikkatleri üzerine çekmeyi başarmaktadır. Sarı ve yeşil renk paleti ile bir uyum içerisinde izleyicilerini sanat camiasının gerçekliğine davetiye gönderir. Normal hayattaki nesnelerin güzelliğini ön plana atarak gerçeklik algı derecesini üst düzeye çıkarır.
Meyve Sepeti (Canestra di frutta) -Caravaggio
17.yüzyılın en etkili ve çarpıcı İtalyan ressamlarından biri olarak tanınan Caravaggio, kendine has tarzı ve kullandığı tekniklerle adını duyurmayı başarmaktadır. En önemli eserleri arasında yer alan, olağanüstü ustalığını ve ışık gölge yeteneğini çarpıcı bir şekilde sergileyen Meyve Sepeti adlı eseri bulunur. Sanatçı burada naturalizme ve gerçeklik duygusuna odaklanır.
Her meyvenin en ince ayrıntısını yakalayarak titizlikle onları somut hale döker. Ressam tabloya bakmakta olan kişilerin hissetme duygularını ön plana çıkarır. Resimde çizilen elmaların, armutların ve üzümlerin dokusunu gerçeklik ile yansıtarak hissedebilme olanağını tasvir eder. Resimdeki nesneleri uyum ve denge açısından özenle ve titizlikle düzenlendiği bilinir. Bu açıdan sizde bu benzersiz tabloyu canlı bir şekilde görerek gerçeklik duygusunu bir kez daha tadabilirsiniz.
